KAPALI ALANLARDAKİ ÇALIŞMALARDA İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ

KAPALI ALANLARDAKİ ÇALIŞMALARDA İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ

İşçi sağlığı ve iş güvenliği, insanların sağlığı, emniyeti, refahı düzenleyen yapılar, sistemler, hukuk, politika, prosedürler, süreçler ve yönetmeliklerin oluşturulması, tasarlanması, uygulanması, iletilmesi ve düzenlenmesi ile ilgili çok disiplinli bir alandır.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi kuruluşlarla işbirliği yapan birçok ülke ve kuruluş işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden önemli çalışmalar gerçekleştirmişlerdir.

Bu çalışmalardan bazıları;

Øİş sağlığı; tüm mesleklerde çalışanların en yüksek fiziksel, ruhsal ve sosyal refah düzeylerinin yükseltilmesi ve korunması, işçiler arasında çalışma koşullarından kaynaklanan sağlıktan uzaklaşmaların önlenmesi,

ØÇalışan işçilerin sağlığa zararlı faktörlerden kaynaklanan risklerden korunması,

Øİşçinin fizyolojik ve psikolojik özelliklerine göre ayarlanan mesleki bir ortama yerleştirilmesi ve bakımının yapılması,

ØSonuç olarak işin insana, insanın işe uyarlanmasıdır

Kapalı Alanlardaki Tehlikeler

Oksijen düzeyinin yetersizliğinden kaynaklı durumlar •Bazı topraklarla atmosferdeki oksijen arasında reaksiyonun oluştuğu yerler •Kapalı alanlarda kaynak, kesme, boyama ya da lehimleme gibi yapılan işlerden dolayı veya paslanma gibi belirli kimyasal reaksiyonlar nedeniyle oksijen seviyesinde düşme gözlenmesi

Oksijen Seviyesi                             (%) Etkileri

20.8                                    Normal seviye; giriş için güvenli

22                                        Oksijence zengin ortam

19.5                                     Oksijence yetersiz ortam

16                                         Karar verme ve solunum bozukluğu

14                                         Çok hızlı yorulma ve hatalı karar verme

 11                                         Solunum güçlüğü ve bir kaç dakikada ölüm

Kapalı Alanlardaki Tehlikeler

 Patlayıcı Ortamlar

Kapalı Alanlardaki Tehlikeler (Oksijen ØYanıcı Madde ØAteşleme Kaynağı )Patlama Üçgeni Havanın bileşiminde normalde %20.8 oranında oksijen vardır. Bu oran yanmanın oluşması için yeterli bir miktardır. Bununla beraber, oksijenin havadaki oranının artması yanıcı maddenin yanma ve patlama ihtimalini artırır. Oksijence zengin ortam (%22’den fazla) giysi vb. parlayıcı maddelerin şiddetle tutuşmasına neden olur. Bu nedenle hiç bir zaman kapalı alanın havalandırılması için saf oksijen kullanılmamalıdır. Bunun yerine normal hava tercih edilmelidir.

Patlama Üçgeni

Patlama; ateşleme kaynağı, yanabilir madde ve oksijen içeren bir sac ayağından oluşmaktadır. Ortamda bulunan bu üç temel etmenden herhangi birinin uzaklaştırılması patlamanın oluşmasını engelleyecektir.

Zararlı Gazlar

Karbon Monoksit (CO) üRenksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Kimyasal boğucu gaz grubundadır. Yoğunluğunun (1.255 kg/m3 ) havanınkine yakın olması nedeniyle kapalı alanın her tarafına yayılmış şekilde bulunur. Çok düşük konsantrasyonlarda dahi zehirleyici olması nedeniyle tehlikeli bir gazdır. Hemoglobini bağlar. Karbonmonoksit (CO) %13-75 konsantrasyonlarda patlama özelliğine sahiptir. En tehlikeli konsantrasyonu %30’dur. Karbonmonoksitin izin verilen tehlikesiz maksimum konsantrasyonu %0.005’tir.

Karbondioksit (CO2 ):  Renksiz, hafif asit kokusunda ve tadında bir gazdır. Boğucu gaz grubundandır.  Yoğunluğu 1.977 kg/m3 ’tür. Boşluğun tabanında toplanır. %1 konsantrasyonunda soluk alma sıklaşır. Soluk alma sıklığı %3’te iki kat ve %5’te üç kat artar ve zorlaşır.  %10 CO2 konsatrasyonunda komaya girilir. %20 ve üstünde ölüm kaçınılmazdır.  İzin verilen maksimum CO2 konsantrasyonu %0.5’tir.

Metan (CH4 ): Metan renksiz, kokusuz bir gazdır. Boğucu gaz grubundandır. Yoğunluğu 0.716 kg/m3 ’tür. Bu gazlardan birinin veya birkaç tanesinin hava ile karışmasına grizu denir. Yoğunluğu havadan az olduğu için yeraltı boşluklarının tavanında toplanır. Zehirli değildir, oksijen azlığı nedeniyle boğulma olabilir. Esas tehlikesi yanıcı ve patlayıcı olmasından ileri gelir. Metan konsantrasyonu %4’ün altında ise patlama olmaz ama yanar. %15’in üzerindeki konsantrasyonlarda patlama yoktur. Tehlikesiz sayılabilecek konsantrasyonu %1’dir.

Hidrojen Sülfür (H2 S) Renksiz bir gazdır, çürük yumurta kokusundadır, uyarıcı anlamda bir fark sezilmez. Kimyasal boğucudur. Sıklıkla lağım ya da kanalizasyon arıtma proseslerinde rastlanır. üBu gaz yüksek konsantrasyonlarda yanıcı ve patlayıcı özelliğe sahiptir. Ani H2 S zehirlenmesi solunum tutulmasına ve bilinç kaybına yol açar. Az miktardaki zehirlenmenin neden olduğu semptomlar; mide bulantısı, mide ağrısı, gözlerde tahriş, geğirme, öksürme, baş ağrısı ve dudaklarda su toplanması şeklinde belirir.

Kükürt Dioksit (SO2 ) Kükürt ve bileşiklerinin yakılması, bu keskin ve tahriş edici gazın ortama verilmesine neden olur. Bu gaza maruz kalınması sıklıkla yükleme/doldurma ve boşaltma işlemlerinde ya da hatlardaki kopmadan kaynaklı kaçaklar nedeniyle olmaktadır.

Amonyak (NH3 ) Bu kuvvetli tahriş edici gaz bronşlarda spazm ile ani ölüme yol açar. Düşük konsantrasyonlar çok fazla tahriş yaratmadan solunum sistemini hızla kat ederek amonyak etki göstermeden metabolizmaya karışır. Tank veya benzeri şekilde depolanan amonyak açık aleve tutulduğunda patlayabilir.

Likit Petrol Gazı (LPG) LPG havadan daha yoğundur ve basınç altında sıvı halde depolanır. Yoğunluk farkı ve hava hareketi ile açık alanlarda düşük kotlu bölgelerde, evlerde ise alt katlarda birikebilir. LPG yüksek derecede yanıcı bir maddedir. Atmosferik koşullara maruz kaldığında hızla patlayıcı hava- hidrokarbon karışımı oluşturur. Sıvı LPG deri ya da gözle temas ettiğinde soğuk yanıklar oluşturur. Yüksek konsantrasyonda LPG buharını solumak baygınlığa veya ölüme neden olabilir. LPG buharının solunması burun ve boğazda tahrişe, baş ağrısı ve mide bulantısına ya da bilincin bulanmasına sebep olabilir. Solunum yoluyla maruziyet halinde LPG ile temas eden kişi acilen temiz havaya çıkartılmalı ve en yakın sağlık kurumuna ulaştırılmalıdır